مطالب کتاب انسان بی خود، ابتدا به شکل سخنرانی در دانشکده ی ادبیات دانشگاه تهران ایراد شده و سپس در مجموعه ای، پس از حک و اصلاحاتی توسط خود دکتر شریعتی منتشر شده. تاریخ این سخنرانی به احتمال قوی به سال های 49-1348 بازمی گردد. کتاب عمدتا بر محور مفهوم الیناسیون می چرخد؛ مفهومی که دکتر شریعتی آن را به “بی خود”، “از خود بیگانگی”، “جن زدگی” و… تعبیر کرده است. در این سخنرانی شریعتی از مذهب، پول، عرفان و… هم چون عوامل متعدد از خودبیگانگی نام می برد و راه حل و پادزهر این “بی خود” شدن را خودآگاهی می داند. او می گوید: “انسان در موقع کار کردن جذب ابزار کار و هدف کار است و بنابراین غافل از خویشتن است. از اتمام تمدن مادی و همه ی این فن و صنعت به قیمت لحظاتی ساخته شده و به وجود آمده است که انسان، خود را احساس نمی کرده است و ابعاد گوناگون و موارد و مصالح “تمدن”، که به قول “مارکس” مجموعه ای از “کارهای فشرده است”، مجموعه ای از لحظه هایی در زندگی است که انسان در آن لحظات به واقع زندگی نمی کرده است و “خود” نبوده است، و به قول “هایدگر”، همه به قیمت قربانی شدن زندگی و لحظات آزاد و واقعیت وجود اصلی و حقیقی آدمی است؛ یعنی نتیجه ی “غفلت” از خویشتن است…”.