«امیر اسماعیل سامانی» به دستور خلیفۀ عباسی به نبرد با عمروبن لیث حاکم خراسان می پردازد، تا بدین ترتیب خراسان را که سرزمین پدرانش بوده از عمرو باز پس گیرد. طوفانی بر می خیزد که آرایش سپاه گستردۀ عمرو را بر هم می زند. در همان لحظه عمرو با اسب خود می گریزد، امّا با فرو رفتن پای اسب در گِل، سپاهیان امیراسماعیل موفق به دستگیری وی می شوند و آنگاه او را به بغداد فرستاده و به شایستگی با او رفتار می کنند. سپس امیراسماعیل به سپاهیان خود دستور می دهد تا اسیران را آزاد کرده و به آنان غذا و به اسباهایشان علوفه بدهند. سپاهیان، امیر را از این کار بر حذر می دارند. امّا امیر به آنان اطمینان می دهد که آنها هرگز باز نخواهند گشت و گفته امیراسماعیل درست بود؛ تا او زنده بود هرگز هیچ سپاهی از سوی باختر به سرزمین او دست اندازی نکرد. کتاب حاضر حاوی داستانی کوتاه دربارۀ امیراسماعیل سامانی، و نیز سرگذشت نامه ای از وی است.