کتاب حاضر، تطبیقی بین سفرنامة «احسان نوروزی» (1358) و خاطرات «حاج محمدعلی محلاتی» (1304ـ1215) است. «حاج محمدعلی محلاتی» ملقب به «حاج سیاح» اوّلین جهانگرد مدرن ایران است که سفر هیجده ساله اش به آمریکا را به رشتة تحریر در آورده است. حاج سیاح، اولین ایرانی است که به شهروندی ایالات آمریکا در آمده و با چند تن از مخالفان سیاسی ایران و همچنین، رئیس جمهور وقت آمریکا، «اولیس اس» دیدار داشته است. نویسنده، خاطرات و سفرهای خود به شهرهای وین، بوداپست، براتیسلاوا، پراگ، برلین، آمستردام، پاریس، بارسلون، رم و توسکانی را با خاطرات و سفرنامه های حاج سیاح تطبیق کرده و اوضاع سیاسی، اعتقادی، اجتماعی و… ایران، اروپا و آمریکا را به تصویر کشیده است.