از ابتدای نیمه ی دوم قرن اول هجری که خلافت اسلامی به طور آشکار با پیرایه های سلطنت آمیخته شد و امامت اسلامی به خلافت تبدیل شد، اهل بیت (ع) مبارزه ی سیاسی خویش را با هدف تبیین و تفسیر واقعی دین، تشکیل حکومت علوی و تاسیس نظام عادلانه ی اسلامی آغاز کردند. از زمان امام حسین (ع) و واقعه ی کربلا تا دوران ولایت عهدی امام رضا (ع)، جریان وابسته به امامان اهل بیت (ع) ـ شیعیان ـ همواره بزرگ ترین و خطرناک ترین دشمن خلافت به شمار می آمد. وقتی مامون به سال 198 هجری به خلافت رسید، یکی از اولین تدابیرش حل مساله ی علویان و مبارزات آنان بود. او می دید که حشمت و سطوت هارونی حتی با به بند کشیدن طولانی و بالاخره مسموم کردن امام هفتم در زندان هم نتوانست مانع شورش ها و مبارزات سیاسی، نظامی، تبلیغاتی و فکری شیعیان شود. او با راهنمایی وزیر خویش، امام رضا (ع) را از مدینه به خراسان دعوت کرده و اجبارا ولیعهدی را به ایشان داد. پس از آن، مناظرات امام رضا (ع) در جمع علما و در محضر مامون با استدلال های قوی و بیان مهم ترین مسائل عقیدتی و فقهی شیعی، باعث شد، جنبش شیعیان موفق تر از قبل باشد. نگارنده در کتاب حاضر با بیان فشرده ای از زندگانی امام رضا (ع)، به بررسی واقعه ی تاریخی ولایت عهدی ایشان و فعالیت های شیعیان در آن دوره می پردازد.