با وجود غنای سنت قصه گویی منظوم و منثور در ادبیات کلاسیک ایران، داستان نویسی نوین، مهاجری است که بیش از صد سال از اقامتش در این سرزمین نمی گذرد. البته این مدت در تاریخ ادبیات، دوران کوتاهی نیست، به خصوص که دوره ی مورد نظر به دلیل تغییر و تحولات چشم گیر در حوزه ی جامعه، فرهنگ و ادبیات از مهم ترین مقاطع تاریخ معاصر به شمار می آید. در همین سال هاست که تاثیر برخورد مظاهر تجدد غرب با جامعه ی سنتی به شکل بحرانی فراگیر در سیاست و فرهنگ و ادبیات ایران بروز می یابد؛ بحرانی که به صعود طبقه ی متوسط و ظهور روشنفکرانی می انجامد که اندیشه هایی اصلاح طلبانه دارند و برای بیان مقصود خود از شکل های تازه ی ادبی نظیرگزارش های روزنامه ای، رمان، داستان کوتاه و نمایش نامه استفاده می کنند. به واقع جامعه در مسیر بیداری ملی، می کوشد با بهره گیری از این شکل ها، وضع خود را روشن کند و احتمالا پاسخی برای سئوال های متعددش بیابد. عوامل ذهنی و عینی گوناگونی راه را برای پیدایش داستان نویسی ایران هموار کرد که از آن جمله است: خودآگاهی ملی، هویت یافتن ملت و اهمیت یافتن فرد و فردیت، جدایی هنرمند از حامیان درباری، به کارگیری زبان ساده، و فراهم آمدن امکانات فنی چاپ کتاب و مطبوعات. کتاب حاضر دربرگیرنده ی شرح اجمالی زندگی و آثار نویسندگان ایرانی و نیز نخستین کوشش ها برای آفرینش ادبیات جدید (دهه ی 1270 هـ . ش) تا دهه ی 1380 است.