کتاب حاضر، پردازش اندیشه ای نو پیرامون تاریخ نگاری دفاع هشت سالة مردم ایران و یا رویکردی تازه در شناسایی اسناد و مدارک این پدیده است. نویسنده برای تبیین نظریه خود، ترکیب «اثر نشان» را انتخاب کرده و خواسته است با کنار هم نهادن این دو واژه بر گسترده بودن چیستی سند در دفاع هشت ساله تأکید کند، اثر نماینده آثار موجود و ملموس؛ نشان نماینده نشانه های موجود اما نامحسوس. نقش و جایگاه اسناد و مدارک و نشانه ها در نظام دانش و شناخت، باز حیات واقعه جنگ به واسطه حیات بخشی به اسناد و مدارک و نشانه های جنگ، ایجاد استقرار و استقلال در فعالیت های مراکز و نهادها از موارد موردبحث در این کتاب هستند.