حسن و دل اثری عاشقانه – عارفانه از میرزا رضی بن محمد شفیع تبریزی با تخلص بنده است که با نثری مصنوع به حکایت تقابل عشق و روح و دلدادگی حسن و دل پرداخته است. این کتاب مربوط به دوره زندیه و قاجاریه است و مؤلف در دربار کریم خان زند سمت استیفا داشته و تا اوایل دوره قاجار و زمان فتحعلی شاه قاجار، صاحب منصب بوده و اعتباری وافر داشته است. این کتاب در سه بخش، شامل کلیات تحقیق، متن کتاب و تعلیقات است که در مقدمه به این موارد اشاره شده است: ابتدا بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی سه دوره افشاریه، زندیه و قاجاریه به طور مختصر آورده شده است؛ زیرا مؤلف در این سه دوره می زیسته است، شرح احوال و آثار مؤلف را برشمرده و سپس به سبک شناسی اثر و در پایان هم به معرفی نسخه ها و شیوه ی تصحیح و رسم الخط پرداخته است.