اثر حاضر، با هدف آشنایی دانشجویان و طلّاب با جریان های فکری، کلامی و شخصیت ها و متفکران نامدار و تأثیرگذار در دو قرن اخیر تدوین شده است. این متن جهت استفادة دانشجویان در رشتة تخصصی کلام اسلامی و درس «سیر تفکر کلامی معاصر» و در سه بخش کلی نگارش یافته است. کلیات بحث، تبیین حدود زمانی و مکانی تحقیق، نقش تفکر شیعی در این مقطع و جریان های پیش آمده، در پیش درآمد کتاب عنوان شده است. بخش اول به تحلیل منطقة عرب جهان اسلام، به ویژه مصر و شخصیت «سیدجمال الدین اسدآبادی» اختصاص دارد. اصول فکری، دیدگاه های کلامی و آرای این شخصیت در این بخش تحلیل شده است. شبه قارة هند، شخصیت ها، جنبش ها، جریان ها و مکاتب آن در بخش سوم مطرح شده است. اندیشه های «علامه محمداقبال لاهوری» نیز در این بخش از نظر گذرانده شده است. تفکر معاصر در ایران، طی سه فصل، در بخش سوم مورد مطالعه قرار گرفته است.