کتاب حاضر در سه فصل مشتمل بر مقاله ها و خطابه های «محمدعلی اسلامی ندوشن» (1304هـ.ش.) است. فصل نخست که به موضوع «فرد و اجتماع» اختصاص دراد. مباحثی چون: دوقطبی شدن علم و انسانیت؛ پاسداشت از ابوالقاسم فردوسی خالق «شاهنامه» و… مطرح شده است. در فصل دوم با عنوان «ادب و فرهنگ»، «مباحثی چون: تفاوت ایران و یونان به لحاظ ادب و فرهنگ»، «ایران بعد از مغول و حافظ»، «غزل سرایی مولانا و سوررئالیسم اروپایی» و… مطالعه شده است. فصل پایانی کتاب نیز در برگیرندة چند گفت وشنود با دکتر «محمدعلی اسلامی ندوشن» دربارة فرهنگ، ادب و شاخه های مختلف آن است.