آذربایجان در یک دوره از تاریخ معاصر ایران، دوره ای که آن را می توان نقطه ی اوج مداخلات نیروهای بیگانه در این حوزه تعریف کرد، با رشد گسترده ای از آشوب های سیاسی و عشایری درگیر شد. در این کتاب تعدادی از این وقایع و تحولات چون شورش سمکو، طغیان عشایر شاهسون و جنبش شیخ محمدخیابانی بررسی شده است. مطالب کتاب شامل یادداشت هایی از سرلشکر عبدالله امیرطهماسبی، رئیس لشکر شمال غرب قشون ایران و والی آذربایجان است که پیش از این در پاییز و زمستان 1329 به صورت پاورقی در روزنامه ی بهرام منتشر شده است. بخش اعظم این یادداشت ها به تحولات و حوادث آذربایجان پیش از حکمروایی امیرطهماسبی مربوط می شود. از جمله مطالب مربوط به شورش اسمعیل آقاشکاک (سمکو) در ارومیه، قیام شیخ محمد خیابانی در تبریز و یا خودسری شاهسون ها که از لحاظ تبیین پیشینه ی تاریخی شکل گرفتن هریک از این تحولات، مطالب در خور توجهی دارند. برای مثال می توان به نکات مربوط به تحولات ارومیه تا مراحل پیش از استیلای جلوه های آشوری بر آن حدود و یا بخش هایی که به توصیف فضای سیاسی تبریز در سال های پایانی جنگ و رقابت جناح های مختلف سیاسی مربوط می شوند و هم چنین آشوب حاصل از تاخت و تازهای عشایر مغان و خلخال اشاره کرد. بخش های دیگر یادداشت ها، به جز قسمت مربوط به کاظم قوشچی و چگونگی پایان کار او، مطالب کوتاه و گذرایی بیش نیستند، از جمله قسمت مربوط به کودتای لاهوتی که جز چند بیانیه ی ضمیمه، مطالب مهمی دربرندارد. در پایان چند نمونه از گزارش هایی که در سال های 1302 و 1303 در خصوص عملکرد امیرطهماسبی و لشکر شمال غرب در پاره ای از جراید نظامی وقت منتشر گردیده ، ضمیمه کتاب شده است.