اثر مصوّر حاضر، نخستین دفتر از مجموعة «کهن نامه های زبان شناسی»، مشتمل بر مهم ترین آثار تألیفی و برگردان برجسته ترین درس نامه های حوزة زبان شناسی است. موضوع این دفتر، شناخت اقوام کهن، با توجه به ریشه های نژادی، خاستگاه و زیستگاه قومیت و جامعه، صنعت و هنر، اقتصاد و تجارت، اساطیر، دین و خدایان است. مطالب اثر در سه بخش کلّی تدوین شده که بخش نخست، به بررسی اقوام «هوریانی»، «متیانی»، «خرزی»، «گرجی»، «ارمنی» و… اختصاص یافته است. در بخش دوم، از اقوام مقیم در بین النهرین و هلال حاصلخیز سخن رفته و در بخش سوم، دانش اقوام کهن مورد مطالعه قرار گرفته است. نگارنده، خاستگاه، محلّ زندگی، تقسیمات اجتماعی، تعاملات فرهنگی، هنری و علمی هر قوم را بررسی و تحلیل کرده است.