این کتاب، مجموعه ای است از مقالاتی که پاره ای از آن ها در برخی از همایش ها و سمینارها ارائه شده اند. علاوه بر این متن های پیاده شده، پاره ای از مصاحبه های مطبوعاتی، سخنرانی ها و مناظره های دانشگاهی، تلویزیونی و رادیویی نویسنده، که در فاصله زمانی سال های 1387 تا 1392 صورت گرفته اند به این مقالات افزوده شده اند. اطلاعات مربوط به هر یک از این سخنرانی ها، مصاحبه ها یا مناظره ها در ابتدای هر مقاله در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. آنچه محور وحدت بخش همه این مقالات است تأمل بر سرشت تئولوژی و اوصاف تفکر تئولوژیک است. این تأمل خود را گاه از خلال بحث درباره پاره ای از اندیشه های کلامی و فلسفی متکلمی چون مرتضی مطهری و شیوه مواجهه او، به منزله نمونه ای برجسته از مواجهه تئولوژیک با عقلانیت جدید، و اندیشیدن درباره شیوه های مواجهه عمدتا تئولوژیک سنت گرایان در معنای عام کلمه و اسلام گرایان جامعه ما با فرهنگ و تمدن جدید غرب نشان می دهد، و گاه خود را در بررسی امکان یا عدم امکان تأثیرگذاری بسط و توسعه مباحث کلام جدید در مواجهه با روند شتابان رشد سکولاریسم و نیهیلیسم در جوامعی چون جامعه ما، به همراه اندیشه درباره امکان یا عدم امکان تأسیس علوم دینی یا تحقق پروژه دینی کردن یا اسلامی سازی علوم جدید به طور کلی و علوم انسانی به طور خاص آشکار می سازد. همچنین، کنکاش هایی پیرامون هرمنوتیک متون مقدس و نیز درنگی بر تاریخ سازی های تئولوژیک و درک ویژگی های نظام های تئولوژیک یاری می رسانند. جلد دوم مجموعه «پایان تئولوژی»، با عنوان فرعی
«تئولوژی و تاریخ»، به مقالاتی منحصر گردیده است که به بررسی انتقادی شیوه مواجهه رویکردهای تئولوژیک به تاریخ، می پردازد، رویکردی که سبب محروم شدن ما از تاریخ به منزله یکی از منابع اصیل معرفتی گردیده است.