کتاب حاضر، درواقع گزیده کتاب «مکتوبات» مولانا است. آثار منثور مولانا ازجمله کتاب‌هایی است که در ایران تا این اواخر ناشناخته و مهجور بوده است و در این میان، «مکتوبات» از دو اثر دیگر او، «فیه ما فیه» و «مجالس سبعه» ناشناخته‌تر مانده است. این کتاب پس از پیشگفتاری که حکم دیباچه دارد و در آن اندیشه و سبب تألیف کتاب و نیز روش کار توضیح داده‌شده است، وارد مقدمه‌ای سه‌بخشی می‌شود: بخش نخست درباره نظم ساختاری و مضمون نامه‌هاست که در آن نامه‌های مولانا از حیث صورت و محتوا تجزیه‌وتحلیل شده است؛ در بخش دوم، فواید زبانی و ادبی نامه‌ها (اعم از نکات دستوری و واژگانی و آرایه‌های ادبی و…) تحلیل و بررسی‌شده است؛ و در بخش سوم نیز با تحلیل اجتماعی نامه‌ها فواید آن‌ها در شناخت اوضاع‌واحوال جامعه پیرامون مولانا در قونیه قرن هفتم بازنموده شده است.