کتاب حاضر، داستاني فوق‌العاده است که با هم‌صحبتي و قدم زدن دو روشنفکر لاييک و رسمي (دو شخصيت مهم داستان) در يکي از پارک‌هاي مسکو آغاز مي‌شود: يکي «ميخاييل الکساندر»، يا همان «برليوز». نويسنده‌اي مشهور و سردبير يکي از مجله‌هاي وزين ادبي پايتخت و رئيس کميته مديريت يکي از محافل ادبي مسکو و ديگري جوان شاعري به نام «ايوان نيکولاييچ پونيريف» که با نام مستعار «بزدومني» شناخته مي‌شود. «برليوز» به‌نوعي نماينده روشنفکران رسمي و صاحب باند و باندبازي‌هاي ادبي است که محافل مافيايي ادبي راه مي‌اندازند و انديشه‌اي سطحي و تک‌بعدي دارند و دگرانديشان را مجال رشد و نمو و شکوفايي نمي‌دهند و تنها به آنان که مريد و سرسپرده‌شان باشند اجازه فعاليت مي‌دهند و ديگران را زير پا له مي‌کنند، شعر و آثار سفارشي مي‌پذيرند و شبکه‌اي تارعنکبوتي در تمام نشريات مهم و سرشناس تنيده‌اند.