مباحثی چون علل قیام سیدالشهدا و زمینه های تحقق حماسه حسینی و اهداف آن را مطرح ساخته و مقالات و کتب زیادی در این باب نوشته اند که حقیقتاً تحلیل های ارزنده و ذی قیمتی را به جامعه عرضه داشته اند و در لابه لای نوشته های خویش تا حد زیادی حق مطلب را ادا نموده اند. ما در این نوشتار، با الهام از یافته های ارزشمند گذشتگان، مبانی و روش های نهضت سیدالشهدا را بررسی واکاوی نموده؛ تجدید حیات جاهلیت در عصر آن بزرگوار و نحوه برخورد آن حضرت با آن را در حد توان مورد بحث قرار داده ایم.