در جلد 22، از مجموعة «دانشنامة فرهنگ و تمدن گیلان»، به بررسی تاریخچة پیدایش و فعالیت انجمن های ملی، سیاسی و صنفی در جنبش مشروطة گیلان، پرداخته می شود. این انجمن ها عبارت اند از: «انجمن ایالتی گیلان»؛ «انجمن های بلوکات»، «انجمن حفظ الصحه»، «انجمن اخوت»، «فرقة داشناکسویتون»، «کمیتة ستار»، «فرقة سوسیال دموکرات ایران»، «انجمن کبیر» و…