«تاریخ ایران باستان» اثری سه جلدی است که به قلم «میرزا حسن خان پیرنیا» مشهور به «مشیرالدوله» در زمینة تاریخ ایران پیش از اسلام به نگارش درآمده است. پیرنیا در این مجموعه ابتدا مطالب مورخان باستانی را در زمینة یک مطلب و رویداد تاریخی ذکر می‌کند و سپس، در یک جمع‌بندی به تجزیه‌وتحلیل آن‌ها می‌پردازد. موضوع اصلی جلد نخست، شرح سرگذشت ایران در عصر ماد و هخامنشی تا پایان عصر خشایار شاه است. در کنار تاریخ ایران، رویدادهای تاریخی مناطقی مانند مصر، آشور، بابل، سوریه، فلسطین و … نیز مطرح می‌شود.