منطقه بین النهرین، واقع در نواحی مرکزی خاورمیانه امروزی، یکی از مهم ترین خاستگاه های تمدن بشری محسوب می شود. ویژگی های منحصر به فرد جغرافیایی و تاریخی آن سبب شده است که در این منطقه اهمیت خود را تا امروز نیز حفظ کند. مطالعات نشان می دهد حکومت های کوچک و امپراتوری های عظیم ایران نیز تمرکز خود را بر این منطقه قرار دادند. آثار و نشانه های تمدن های بزرگ، شهرسازی، کتیبه ها، بناها و اقتصادی پیشرفته حاکی از وجود فرهنگ ها و تمدن های بسیار قدرتمند در بین النهرین است. پیش از مهاجرت اقوام آریایی به فلات ایران تمدن عیلام، واقع در جنوب غربی ایران امروز (خوزستان)، یکی از حکومت هایی بود که توانست در منطقۀ مذکور نفوذ یابد. اقوام آریایی نیز پس از مهاجرت به داخل فلات ایران منطقۀ غرب را به عنوان مرکز حکومت های خود قرار دادند که دو حکومت ماد و هخامنشی از آن جمله اند. در بخش نخست از جلد دوم مجموعۀ «تاریخ ایران کمبریج» به حکومت های عیلام، ماد و هخامنشی و نقاط جغرافیایی تمرکز آنها، ساختار اداری نظامی این حکومت ها، مهاجرت اقوام شمال دریای خزر، ظهور هخامنشیان، منازعات دو تمدن بزرگ هخامنشی و یونانی، و متصرفات امپراتوری هخامنشی پرداخته شده است. به طور کلی تاریخ سیاسی حکومت های مذکور در این بخش مورد توجه قرار گرفته است. هریک از موضوعات مطرح در کتاب توسط متخصصان همان دوره و موضوع تشریح شده است که به کیفیت مجموعه می افزاید.