کتاب حاضر، نخست با نیم نگاهی به اوضاع سیاسی، اجتماعی و مذهبی اواخر دوره ساسانی، تصویری از بستر جامعه ای که پذیرای اسلام شده ارائه می دهد؛ سپس با شرح اجمالی سیر فتوح اسلامی، توجهات را به اوضاع مردم ایران در دوران خلفای راشدین و سپس خلفای اموی معطوف می سازد. سرانجام نیز به دوره اول خلافت عباسی، به عنوان دوره درخشش ایرانیان در صحنه تاریخ اسلامی، پرداخته است. مؤلف بیان می دارد که دوره عباسی در تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی اسلام عصری متمایز به شمار می رود. این تمایز تنها در مقایسه با عصر اموی و مشخصات سیاسی و فرهنگی تخت نشینان شامی نیست، بلکه این عصر در مقایسه با تمام اعصار اسلامی متمایز است.