براساس گزارش های تاریخی، شیعیان و پیروان اهل بیت (ع) با وجود تفاوت های نژادی و پراکندگی جغرافیایی، اهتمام و اتفاق ویژه ای به لزوم یاد گیری آموزه های دین، آموزش به دیگران و نیز به کار بستن احکام مترتّب بر این آموزه ها داشتند. از آنجایی که مراکز و حوزه های ایجاد شده، در گذر زمان و بر اثر عوامل و دلایل گوناگون به اختلاف در روش های استنباط، اثبات و تقریر مباحث علمی دچار می شوند، این امر باعث می شود تا مکاتب و مسالک گوناگون نیز در میان آنها پایه ریزی و ایجاد گردند. این مجموعه سعی دارد تا در شانزده فصل تاریخ کلام امامیه و حوزه ها و جریان های کلامی مرتبط با آن را مورد بحث و تشریح قرار دهد.