بررسی و تحلیل «تحولات سیاسی» اجتماعی ایران معاصر با رویکردی اندیشه ای است. در این پژوهش سعی شده است ضمن ارایه تعریفی از نظام سیاسی و دولت، به بررسی مدل های دولت و ماهیت آن در ایران پرداخته شده و دیدگاه های مختلف فلاسفه سیاسی اسلام و غرب در این زمینه تبیین گردد. نگارنده با توجه به بافت فرهنگی و اسلامی دولت در ایران به تلاش علمای دینی و دغدغه آنان برای حفظ دین در طول تاریخ ایران به ویژه از عصر صفویه و مشروطه به بعد اشاره کرده و زمینه های اندیشه تحولات سیاسی ایران معاصر را از دیدگاه امام خمینی بررسی نموده و تحولات صورت گرفته در نیروهای مذهبی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی را تحلیل کرده است. در ادامه نویسنده به فراز و نشیب های نظام سیاسی و اجتماعی در ایران اشاره کرده و عوامل عقب ماندگی و توسعه، شکوسازی ساختاری، هویت و احزاب در ایران، جریان روشنفکری و سکولاریزاسیون در ایران معاصر، اقتصاد سیاسی و وضعیت کنونی آن در ایران و ادوار دخالت بیگانگان و نقش آنان در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران را بررسی کرده است.