شرح و بررسی ابواب دوم تا چهارم کتاب مغنی الادیب است که در آنها احکام «جملات» و «شبه جملات» بیان گردیده است. در این نوشتار که مجلد چهارم از یک مجموعه چهار جلدی است قواعد ادبی و نحوی مربوط به انواع جملات در زبان عربی بیان شده است. نگارنده (شارح) نخست به تفسیر معنای جمله و احکام مربوط به آن پرداخته و انواع جملات فعلیه، اسمیه، شرطیه، مستأنفه، معترضه، مفسر، خبریه، حالیه و جملات تابع را بیان و ویژگی‎ها و قواعد مربوط به آنها را بررسی نموده است. آنگاه به بیان احکام شبه جمله و مسایل مربوط به آن مانند ظرف و جار و مجرور می‏پردازد و قواعد نحوی آنها را بیان می‏کند. در ادامه به بحث درباره مبتدا و خبر، عطف بیان، اقسام حال، اقسام عطف، روابط بین جملات، احکام ضمیر، اسماء شرط و استفهام، اسم فاعل، حال و تمییز و ضمیر شأن می‏پردازد و احکام آنها را نیز تبیین می‏نماید.