امام خمینی (ره) در تعریف تفکر فرموده اند: «تفکر فرآیندی است که در طی آن سلسله ای از امور معلوم در کنار یک دیگر قرار می گیرند تا امری مجهول را واضح و روشن سازند». ایشان برای تفکر درجات و مراتبی را ذکر و برای هر مرتبه ای نتایجی را قید کرده اند که از آن جمله می توان به تفکر در حق و اسما و صفات او اشاره کرد که نتیجة آن علم به وجود حق است و نیز تفکر در احوال نفس که نتیجة آن علم به روز معاد، بعثت انبیا و… است. در جلد شانزدهم از مجموعة «امام خمینی و مفاهیم اخلاقی» نقش تفکر در تامین سعادت انسان بر اساس دیدگاه امام خمینی (ره) بررسی می شود. معناشناسی و جایگاه تفکر، ابزارشناسی و موضوع شناسی تفکر، و دستاوردها و آسیب های تفکر مباحث محوری کتاب را تشکیل می دهد.