در این نوشتار ابتدا تعریفی از «فرهنگ» و مبانی و مسایل مربوط به آن ارایه شده و دیدگاه جامعه‌شناسان و اندیشمندان مسلمان در مورد فرهنگ و ارتباط آن با تمدن و جامعه، خصوصیات فرهنگ، نقش فرهنگ در جامعه، انواع فرهنگ، عناصر آن و علل رکود عناصر فرهنگی منعکس شده است. سپس به تبیین معانی اصطلاحات جامعه‌شناسی فرهنگی مانند خرده فرهنگ، ضد فرهنگ، فرهنگ‌پذیری، پویایی و ایستایی فرهنگی، ثبات و تحول فرهنگی، انتقال، تبادل و تهاجم فرهنگی، سرمایه فرهنگی، نسبیت فرهنگی و استعمار فرهنگی پرداخته شده و نظریه‌های مهم مطرح شده در مورد جامعه‌شناسی فرهنگی مانند نظریه‌های فرهنگی اندیشمندان غرب و متفکران مسلمان منعکس گردیده است. در ادامه نویسنده به آسیب‌شناسی فرهنگی ایران و راهکارهای مقابله با آن پرداخته و اموری مانند تضعیف روحیه دینداری در نسل جوان، شکاف و تمایز نسلی، بحران هویت، تهاجم فرهنگی، جهانی شدن و آسیب‌های مدیریت کلان فرهنگی کشور را مورد بحث و بررسی قرار داده و راهبرد فرهنگی مقابله با آسیب‌های فرهنگی و تهدیدات نرم را مطرح کرده است.