کتاب حاضر، مشتمل بر مجموعه مقالات ارائه شده در نخستین کنگره تاریخ دانان ایران است. « گمرکات شهری با عوارض راهداری در عهد ناصری»، «الزامات تاریخ نگاری (مسئله شناخت علمیت و عینیت در علم تاریخ)»، «تحول نهادهای آموزش کودکان در تاریخ ایران»، »ادیبان و دانشمندان ایرانی مهاجر و آثار علمی – ادبی آنان در حکومت سلاجقه روم»، «ضرورت بازنگری رشته تاریخ» عنوان های برخی از مقالات این کتاب هستند.