تبیین بنیادی «نظام فلسفی شیخ اشراق» است. جلد حاضر به خاستگاه پیدایش حکمت اشراق، تحلیل کلی از سیر تاریخی این مکتب فلسفی و نیز دیدگاه های کلی دیگر سهروردی، که در نظام اشراقی مطرح نمی شود، مانند اصالت وجود و ماهیت، تشکیک در ماهیات، تشخص، معقولات ثانیه و طبیعیات می پردازد. در آغاز این جلد، تحلیل تاریخی از سیر پیدایش و خاستگاه های حکمت اشراق و نیز شخصیت های علمی و رفتاری سهروردی و زمینه های فکری او بیان شده تا خواننده با ریشه های این تحول و این مکتب فکری آشنا شود. بدین منظور در تمام موارد، پس از گزارش، تحلیل و تبیین دیدگاه سهرودی، متون اصلی خود او به همراه ترجمه نیز آورده شده است.