“خاقانی شروانی”، از بزرگان سخن سرای و پارسی گویان برجستۀ ایران زمین است که در شروان زاده شده و در سدۀ ششم قمری شعر فارسی را روحی تازه بخشیده است. زمان زندگی او هم زمان با دهه های پایانی فرمانروایی سلجوقیان و دورۀ قدرت یابی اتابکان و حکومت های محلی در ایران بود. او در چنین زمانه ای در خانواده ای، که با پیشۀ درودگری زندگانی را به سر می برد، زاده شد و با آموزه های عموی دانشمند خویش، مسیر بالندگی را در پیش گرفت. او نخست “حقایقی” تخلص می کرد اما پس از ورود به دربار شروان شاه، لقب “خاقانی” گرفت و از آن جا سرایندگی را به کمال رساند. خاقانی نمونۀ وارسته ای از سخن سرایانی است که در شعر خود دانسته ها، کنکاش ها، دیده ها و شنیده ها، سورها و سوگ ها، زندگی و آن چه را به آن مربوط بوده وارد کرده و بر آن ها نگاهی همه جانبه داشته است. وی خود را جانشین سنایی غزنوی می دانست، هم چنین با نظامی گنجه ای هم زمان بود و با وی پیوندهای ادبی و نامه نگاری داشت. از جمله آثار گران بهای خاقانی می توان تحفه العراقین و دیوان اشعار او را نام برد. این شاعر سخن سرای ایرانی، سرانجام پس از پشت سر گذاشتن سال های پیری و رنج بیماری درگذشت. پیکر او را در کوی سرخاب تبریز در گورگاهی که به “مقبره الشعرا” نام یافته است به خاک سپردند. خاقانی از جمله شاعران بزرگ ایرانی بود که آثار قابل تاملی را در حوزۀ ادبیات برجای گذاشت.