داستان رستم و اسفندیار حاوی مسائل مهمی است که در برابر انسان قرار دارد. تار و پود ماجرا از یک سلسله برخورد: برخورد آزادی و اسارت، پیری و جوانی، کهنه و نو، تحمل و تعبد، برخورد سرنوشت با اراده ی انسان و در پایان، برخورد زندگی و مرگ، ترکیب یافته است. در این داستان آن گونه که خاص تراژدی های بزرگ است، روح آدمی به بالاترین حد کشتن و تقلای خویش می رسد. دو پهلوان اصلی واقعه مانند دو گردباد به هم درمی آیند و در طی سه روز همه ی ذخایر روح خویش را به کار می گیرند. جنگ رستم و اسفندیار بیش از هر جنگ دیگری در شاهنامه، جنگ معنوی است؛ برخورد دو طبیعت و دو عالم درون است. کتاب حاضر در سه بخش “تامل در رستم و اسفندیار”، “داستان رستم و اسفندیار (متن شاهنامه)” و “حواشی” به چاپ رسیده است و به ماجرای رستم و اسفندیار در شاهنامه اختصاص دارد.