کتاب حاضر، جلد اول از مجموعه داستان های کوتاه در ایران با تاکید بر ضرورت شناخت شالوده های نظری داستان کوتاه به عنوان پیش شرط نقد است که هم نظریه های این ژانر را معرفی می کند و هم کاربرد آن نظریه ها را در نقد عملی داستان های کوتاه ایران نشان می دهد. در بخش اول، مفاهیم و نظریه های داستان رئالیستی و داستان ناتورالیستی معرفی شده اند. در بخش بعدی، نقدهای مشروحی بر داستان های ممتازی که با این دو سبک نوشته شده اند ارائه شده است و در بخش پایانی، قرائت های نقادانه از داستان های بیشتری به دست داده شده که تحولات مهم در زمینة مضامین و تکنیک های داستان کوتاه در ایران را به نمایش می گذارد. نگارنده علاوه بر تحلیل های موردی و اشاره به داستان های متعدد، مجموعا پانزده داستان کوتاه به قلم نویسندگان رئالیست و تورالیست ایرانی و یک داستان از ادبیات کهن فارسی (هزار و یک شب) را به طور مشروح نقد کرده است.