چندی است که معرفی اسلام همچون دینی سرکش در برابر مدرنیته به فعالیتی پیش پا افتاده تبدیل شده است. کسانی که برحسب موقعیت، دین پژوه شده اند، برای یافتن علت های فروبستگی درمان ناپذیر ذهنی و فرهنگی ای که ـ از دید آنان ـ جهان اسلام دچار آن است، به بررسی زندگی پیامبر اسلام (ص) و قرآن می پردازند. این دانشوری نوپدید بنیادگرایی اسلام را بیان و نمود ستیزشی آشتی ناپذیر و گوهرین میان اسلام و غرب می داند. نگارنده در کتاب حاضر می کوشد تا جنبة سطحی این تحلیل ها را نشان دهد. وی معتقد است نه تنها «برخورد تمدن ها» روی نخواهد داد، بلکه برعکس، بررسی نمودگارهای اجتماعی و تاریخی ژرف، ایدة دیدارگاه تمدن ها را ناگزیر می گرداند. موضوعات کتاب حاضر عبارت اند از: کشورهای اسلامی در پویش تاریخ، بحران های گذار، خانوادة عرب و بحران گذار، جهان عرب در کانون دین اسلام، خاورمیانة بزرگ غیرعرب، پس از کمونیسم، آفریقای جنوب صحرا و…