اثر حاضر، به معرفی رفتار مردم در برابر دعوت پیامبر اکرم(ص) از منظر قرآن کریم و روایات با نگرشی بر عوامل انسانی، فرهنگی و اجتماعی پرداخته و در سه بخش و شش فصل ارائه گردیده است. ابتدا واژه های رفتارشناسی، ایمان، کفر و نفاق مفهوم یابی شده است. سپس شخصیت انسان از منظر قرآن و روایات بررسی شده است. در ادامه جاهلیت، جامعه، دین، سیاست و جغرافیای عربستان در عصر پیامبر اکرم(ص) واکاوی شده و پس از آن عوامل توسعه اسلام و تفکر اسلامی تحلیل شده است. در بخش سوم، عوامل رکود فطرت و جبهه گیری برابر رسالت بیان شده و همچنین تحلیل قرآنی و حدیثی رفتار مردم در برابر دعوت پیامبر اکرم(ص) به طور مفصل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.