کتاب حاضر مشتمل بر گزیده ای از کتاب «اسرارالتوحید» نوشته «محمد بن منوّر» است. در کتاب، شرح حال، حکایات و سخنان «شیخ ابوسعید ابوالخیر» (357 ـ 440 ق) عارف نامدار خراسانی آورده شده است. ابوسعید ابوالخیر در خانواده ای شافعی مذهب تولد یافته است. ابوسعید پس از کسب معارف دینی و عرفانی، ادب عربی، فقه شافعی و اصول و حدیث و… را نزد بزرگانی چون: «ابوعبدالله خضری»، «ابوبکر قفال مروزی»، «ابوعلی احمدزاهر» و… فرا آموخت. ابوسعید تا پایان عمر سیره و رفتار پیامبر (ص) را تقلید و تتبع می کرد. اندیشه او بر شاد زیستن متکی است و زبان او، زبان گفت وگوی روزانه مردم است و درعین حال به زبان جوانمردان نزدیک است. وی نگاهی با کنایه و اشاره و غیرمستقیم مقصود خود را بیان می کند و گاه نکته های دقیق عرفانی را با قصه و افسانه درمی آمیزد. در این کتاب، نمونه هایی از عاشقانه ها و عارفانه های ابوسعید ابوالخیر را مطالعه می کنید.