در این کتاب، مبانی نظری و شیوه ی عملی بنا کردن استدلالی نحوی با استفاده از داده هایی از زبان انگلیسی و فارسی در چهار بخش بیان می گردد. بخش نخست کتاب به تعریف زبان شناسی و بررسی ویژگی های مطالعات علمی و خصوصیات عناصر استدلال اختصاص دارد. در بخش دوم، چارچوب نظری و مقولات نحوی بررسی می شود، در بخش سوم، مواردی از گشتار حرکت آلفا بیان می گردد، و در بخش پایانی برخی از ساخت های زبان فارسی معرفی می گردد. ناگفته نماند، با این که نگارنده سعی کرده تحلیل های این مبحث، مبتنی بر نظریه ی نحوی خاصی نباشد و بیشتر بر مبنای دانش کلی زبان شناختی و مفاهیم قبول عامه در این حوزه ی علمی مطرح شوند، اما گرایش غالب در این تحلیل ها گرایشی هم سو با دستور گشتاری ـ زایشی است بدان گونه که در آثار چامسکی و نیز در آثار پیروان وی معرفی شده است. از این رو در پاره ای موارد ضمن تحلیل از ساخت های دستوری خاص، به برخی ملاحظات نظریه ی حاکمیت و مرجع گزینی در ارتباط با ساخت های مورد بحث نیز، اشارتی کرده است.