علم النفس فلسفی درباره نفس و عوارض آن گفت وگو می کند. علامه طباطبایی به عنوان بزرگ ترین فیلسوف معاصر، وارث سنت فلسفی اسلامی است. او درباره نفس نباتی، حیوانی و انسانی سخن گفته و در نفس انسان، نقطه عزیمت خود را تأمل در «من» و «خویشتن خویش» قرار داده است. این کتابِ پژوهشی براساس ساختار مرسوم در مباحث نفس در حکمت اسلامی، سعی می کند با مراجعه به آثار علامه و با استنباط و استخراج آرای او، علاوه بر معرفی یک دوره نفس شناسی علامه، کاربست یافته های آن را در حل مسائل علوم انسانی و نیز تدوین علوم انسانی اسلامی به بحث بگذارد.