اگر نقاشی های مینیاتور ایرانی را تصویر رؤیای هوش ربایی بدانیم که یک عصر تاریخی در مورد خود می دیده است به نظر نمی رسد که تحلیل سرراست این رؤیا براساس ویژگی های صوری زیبا و افسونگر آن و یا تفسیر آن با تکیه بر مفاهیمی چون هنر قدسی بتواند ما را به نظام نیروهایی که منجر به شکل یافتن آن شده اند برساند. متن حاضر به یک معنا در حکم ایجاد نوعی تأخیر در این مسیرهای پژوهشی رایج است. این کتاب بررسی تفصیلی نقاشی ایرانی نیست بلکه در آن سعی شده است نظریه ای طرح شود که می تواند برای رسیدن به درکی جامع از نقاشی ایرانی به عنوان یک صورت فرهنگی (در کنار صورت های فرهنگی هم خانواده ای چون ادبیات تغزلی و سنت حکمت اشراقی و عرفان نظری در ایران سده های – به تقریب- 8 تا 12هجری)، مورد استفاده قرار گیرد.