متن انتقادی حاضر بخشی از باب دوم جامع التواریخ ـ تالیف رشیدالدین فضل الله ـ است که در آن از تاریخ اسماعیلیه ی نزاریه یا اسماعیلیه ی الموت و سرگذشت آنان سخن رفته است. در پایان نیز سه پیوست یکی در باب قلعه ی میمون دز (برگرفته از دست نوشته های مرحوم دکتر مهدی بیاتی)، نامه ای از سلطان ملکشاه به حسن صباح، و پاسخ آن، داستانی از حسن صباح و خواجه نظام الملک فراهم آمده است. گفتنی است اسماعیلیه فرقه ای از شیعه است که امامت را بعد از امام جعفر صادق (ع) حق پسر بزرگ او اسماعیل بن جعفری دانند. و آن را هم به اسماعیل ختم می کنند، مگر شیعه ی قرامطه از این فرقه که امامت را منتهی به پسر او محمد ابن اسماعیل می شمارند. این فرقه در قرن دوم قبل از میلاد به وجود آمد که بقایای آن هنوز در سوریه (سلمیه و طرطوس) و ایران (خراسان و کرمان) و افغانستان (بدخشان و شمال جلال آباد) و ترکستان و هند و مشرق آفریقا وجود د ارد. از آن میان اسماعیلیه ی ایران به شیعه ی نزاریه معروف اند زیرا مستنصر ابتدا پسر بزرگ خود، نزار را به امامت برگزید و بعد او را عزل کرد و پسر دیگرش مستعلی را امام کرد و بعد از مستنصر، بین نزار و مستعلی رقابت درگرفت و اسماعیلیه ی عراق و ایران بر خلاف اسماعیلیه ی شام و مصر و آفریقا که امامت مستعلی را قبول کردند، هم چنان به امامت نزار قایل شدند. و بعد از کشته شدن نزار، شیعه ی او و نواده اش را پنهانی به الموت بردند و به وسیله ی حسن صباح به نشر آن دعوت پرداختند و دولت خداوندان الموت یا کیاهای الموت را تشکیل دادند.