جلد سوم از مجموعه “فلسفه تاریخ “اثر شهید آیت الله مطهری، مشتمل بر درس های آن شهید طی سال های 1355تا 1357است .مباحث این مجلد با بحث کوتاهی درباره نظریه تکامل تاریخی، قوه محرکه تاریخ و تکامل اجتماعی انسان آغاز می شود ;سپس در فصل اول، بحث مفصلی درباره تولید اقتصادی و نظریه زیربنا بودن اقتصاد مطرح می گردد .فصل های بعدی، هرکدام به نقد و بررسی یکی از دوره های تاریخی مورد ادعای مارکسیست ها اختصاص یافته است .این دوره ها عبارت اند از ” :اشتراک اولیه”، “برده داری”، “فئودالیسم”، “سرمایه داری “و “سوسیالیسم .”