مباحث کتاب در حوزه دیالکتیک انقلاب و ریشه اندیشه های مارکس در دیالکتیک هگلی است که براساس آن، نویسنده
می کوشد تا اندیشه مارکس را از قید تفسیرهای نظام هایی که با انقلاب های سیاسی تثبیت یافته است، آزاد نماید. زیرا به گمان
وی در این نظام ها، مفهوم انقلابی فلسفه مارکس محدود شده است. در نظریه او که معروف به “انسان باورزی مارکسیستی” است، قلمرو راستین آزادی همانا تکامل نیروی انسانی تلقی می شود. نویسنده در بخش نخست کتاب، “چرا هگل؟ چرا اکنون”
با بررسی اندیشه هگل و در ادامه مارکس و لنین، این نکته را خاطر نشان می کند که “لنین نه به دلایل مدرسی (Scholastic )
بلکه از آن رو که جنگ جهانی اول برای مارکسیسم رسمی بحران ساز بود، به خاستگاه های مارکس در هگل بازگشت، به همین
ترتیب، جنگ جهانی دوم که به دنبال پیمان هیتلر ـ استالین برپا شد، ناگزیر سبب کنار گذاشتن صورت تحریف شده مارکسیسم هگلی از “مارکسیسم ـ لنینیسم” رسمی شد. نویسنده درباره بخش دوم کتاب که “بدیل ها” نام دارد اذعان می کند:
“…می کوشم تا دریابم چرا هم انقلابیون مارکسیست ـ لئون تروتسکی، مائوتسه دون ـ و هم فیلسوف غیر مارکسیست، ژان پل
سارتر ـ غریبه ای مشاهده گر که مشتاق تغییر جهان است و نه فقط تفسیر آن ـ نمی توانند آن خلاء نظری پایدار در جنبش مارکسیستی پس از مرگ لنین را پر کنند…”. در بخش سوم کتاب نیز بحث واقعیت اقتصادی و دیالکتیک آزادی مطرح می شود
که شامل این موضوعات است: انقلاب های آفریقایی و اقتصاد جهانی، سرمایه داری دولتی و قیام های اروپای شرقی، مسئله
سیاه پوستان، جوانان ضد جنگ ویتنام، کارگران خارج از قشر رهبری اتحادیه ها، و آزادی زنان.