اثر حاضر جلد هشتم از مجموعه مقالات تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی است که به همت معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی تهیه و تنظیم شده است. در این مجلد نوزده مقاله در پنج فصل ارائه شده است. در فصل اول مباحث پایه ای مانند فرهنگ شناسی، چیستی تمدن اسلامی از دیدگاه مستشرقان، دین و تمدن و … مطرح شده اند. سپس در فصل دوم تمدن اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)، عناصر تمدن ساز دین اسلام و تاثیر ساختار قدرت سیاسی خلافت عباسیان بر فراز تمدن اسلامی بررسی شده است. در فصل سوم ادوار تمدن اسلامی و ادوار تاریخی و فلسفه تمدن اسلامی واکاوی شده اند. در نهایت نقش اهل بیت (ع) در تمدن اسلامی و تاثیر تمدن های گذشته بر تمدن اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند.