این کتاب، زندگینامه سیاسی «محمود توکلی» است. تاریخ معاصر ایران از نیمه ی دهه ی 30 تا نیمه ی دهه ی 40، تکاپوهای سیاسی مختلفی را شاهد بود. در میان گرایشی که با نام «نهضت ملی ایران» شناخته می شد، تلاش هایی برای بازاندیشی و نظریه پردازی دیده می شود. اگرچه همه کوشش های فکری غنای همسانی ندارد، ولی تأثیر برخی، به ویژه آن هایی که با آموزه های دینی یا سوسیالیسم دموکراتیک پیوند می خورند تا سال ها بر نیروهای سیاسی ایران باقی می ماند. در طیف نیروهای چپ نیز برخی همچنان به راه حزب توده ی ایران رفتند. شماری، سرخورده از سیاست ها و شیوه ی رهبری حزب، در پی اصلاح و بازسازی آن برآمدند. افرادی هم یکسره از آن فاصله گرفتند. گذشته را نقد کردند و جویای راه های تازه شدند. «محمود توکلی دارستانی» از این دسته است.