کتاب حاضر درباره گروهی از معتزلیان سده‌های سوم و چهارم هجری قمری در فضای علمی این دوران در اثر کلام امامیه، شیعه شده‌اند مطالبی را تهیه و گردآوری نموده است. این اثر نخست ابن راوندی و شخصیت، زندگی‌نامه، وفات، مذهب و حیات علمی او را واکاوی کرده و گرایش‌های علمی، آثار، روش‌شناسی و اندیشه‌های او را تبیین می‌نماید. در ادامه نگارنده یکی دیگر از معتزلیان شیعه شده و به نام ابو عیسی وراق و شخصیت و زندگی‌نامه و حیات علمی و اندیشه‌های او را موردبررسی قرار داده است. در پایان پژوهش مذکور ابن فسانجس و ابن تیان از شخصیت‌های بزرگ و تأثیرگذار معتزلی که در مدرسه فکری بغداد و در سایه کلام تحول‌آفرین امامیه، شیعه شده‌اند را مورد ملاحظه قرار می‌دهد. شخصیت ابن مملک و حیات علمی و اندیشه‌های او از مطالب قابل‌ذکر در این مجموعه می‌باشد.