آن چه در محافل برنامه ریزی توسعة ایران به نام «آمایش سرزمین» شناخته می شود، مفهوم نه چندان بومی شده ای از یک روش تکوینی برنامه ریزی توسعة ملی در دورة دوم بازسازی اروپا، پس از جنگ جهانی دوم است. در سال های اولیة بازسازی اروپا، دولت های اروپایی دریافتند که کاربرد شیوه های برنامه ریزی سوسیالیستی که خاستگاه عمدة آنها اتحاد جماهیر شوروی بود، پاسخ گوی نیازمندی های توسعه ای مناسب برای جوامع باز غربی نیست. بنابراین، آنها در رفع تنگناهای مدل برنامه ریزی سنتی، به جست وجوی شیوه هایی از برنامه ریزی برآمدند که امر توسعة ملی را در یک چشم انداز پیوسته و جامع و در متن ارزش های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه و الگوهای پراکندگی و چیدمان طبیعی منابع انسانی و طبیعی و ملاحظات ژئواستراتژیک به تصویر بکشند و برنامه ریزی توسعه را در یک چهارچوب و بافت منسجم هدایت کنند. تنظیم چشم انداز بلندمدت و حرکت های منتج به همکاری میان مناطق درونی و بیرونی کشور و سرانجام ایدة جهانی شدن، سه شاخه های رشدکردة بعدی در تنة برومندشدة آمایش سرزمین هستند. در کتاب حاضر، ضمن بیان اصول آمایش، سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هـ . ملاحظات امنیتی و دفاعی، کارآیی و بازدهی اقتصادی و… ـ ، به بررسی امکانات، فرصت ها و پیچیدگی های نهادی و ارزشی در سر راه بومی شدن آمایش سرزمین پرداخته شده است.