کتاب «ملت‌ها و ناسیونالیسم پس از 1780: برنامه، افسانه، واقعیت» از آثاری ا‌ست که می‌تواند همه‌ انگاره‌های پیشینی پیرامون شکل‌گیری دولت – ملت‌ها، ملی‌گرایی‌ها، جنبش‌های فاشیستی و… را در اذهان خوانندگانش تغییر دهد. این کتاب به ریشه‌های مفهوم ملت پرداخته و از ابتدایی‌ترین جوامع در فرم‌های قومی و قبیله‌ای تا جوامع بزرگ پس از عصر انقلاب‌ها را با نظرگاهی جامع و کامل به نهادهای سیاسی و حکمرانی‌های مختلف‌شان بررسی می‌کند. «ملت‌ها و ناسیونالیسم…»، کندوکاو راستین یک مورخ و متفکر مارکسیست است که دوست‌ داشت مردم جهان به‌درستی بدانند که آینده از آن آزادی و برابری‌ است، نه از آن سوسیالیسم است.