نویسنده معتقد است که مولوی هیچ گاه با پایه و اساس عقل مخالفت و ضدیتی نداشته است. او می گوید: “مولانا در لابه لای حکایاتی که در مثنوی شریف آورده، بارها و بارها به دفاع از عقل سلیم برخاسته است، عقلی که در خلال اندیشه هایش چهره و سیمایی مفهوم و مشخص دارد و با عناوینی چون عقل ایمانی، عقل اول، عقل کامل، عقل کل و کلی، عقل عقل، و عقل احمد معین شده است… او اسامی انسانیت را عقل و اندیشه می داند و چنین تصویر می کند که اگر عنصر عقل و اندیشه را از انسان حذف کنند باقی مانده ی آن چیزی جز مشتی گوشت و پوست و استخوان و رگ و پی نخواهد بود”. نگارنده با شواهدی چند از مثنوی مولوی سعی دارد وجوه عقل را از میان ابیات مثنوی نشان دهد و دیدگاه مولوی را در خصوص معانی مختلف عقل مطرح سازد.