نویسنده در این کتاب ضمن مطالعه ناسیونالیسم به طور اعم، به گونه ها و تفسیرهای مختلف ناسیونالیستی در ایران اشاره کرده سعی دارد ناسیونالیسم را از زوایای مفهومی، شکلی و قومی در ایران ارزیابی کند .کتاب حاوی چکیده مطالعات و مشاهدات مولف ـ ریچارد کاتم، استاد و محقق و ایران شناس آمریکایی ـ در دو دوره حضور در ایران است .(نخستین در سال های 30ـ 1329، یعنی اوج جنبش ملی شدن نفت و دیگر در سال های 36ـ 1334در مقام یک عضو سیاسی سفارت آمریکا در ایران) . به طور خلاصه می توان گفت که محتوای اصلی کتاب را بررسی مفهوم، قالب و عملکرد ناسیونالیسم در ایران براساس تحولاتی چون ملی کردن صنعت نفت، حکومت مصدق و سرنگونی آن، تشکیل می دهد .به جز فصل آخر که افزوده نویسنده به کتاب است، مابقی کتاب براساس تحولات دهه های 30ـ 1320شرح و ارزیابی شده است .عناوین تعدادی از سرفصل های هجده گانه کتاب از این قراراست:((مبنای منسجم ناسیونالیسم))، ((مبنای اجتماعی ناسیونالیسم))، ((ناسیونالیسم و ایلات و عشایر))، ((ناسیونالیسم کرد در ایران))، ((ناسیونالیسم و اقلیت های مذهبی))، ((ناسیونالیسم و گرایش های خاص منطقه ای))، ((ناسیونالیسم مذهبی و وحدت اسلامی))، ((امپریالیسم و ناسیونالیسم :رویارویی)) و ((ناسیونالیسم لیبرال :آینده)) .