در این کتاب، اندیشه ها و آرای متصوفه اسلامی از ابتدا تا قرن هفتم هجری و براساس اقوال صوفیان آن دوره نقد و بررسی می شود .کتاب در سه فصل سامان یافته است که فصل نخست با عنوان “از ریشه ها تا شاخه ها “از سه مبحث تشکیل شده با این ترتیب که ابتدا سیر پیدایش و تحولات تصوف تا قرن هفتم بررسی می شود ;سپس نقد بیرونی و درونی تصوف با استناد به نظرات علمای شیعه و سنی فراهم می آید و در ادامه، مکاتب و سلسله های مشهور تصوف (تصوف شیعه و سنی، مکتب عراق و خراسان، تصوف مغرب، محاسبیه، ملامتیه، قصاریه، طیفوریه، جنیدیه، قادریه، رفاعیه و (…معرفی می شوند .در فصل دوم، سه مبحث اصلی تصوف نظری یعنی “توحید”، “عشق “و “ولایت “بررسی شده است .فصل سوم با عنوان “نقد تصوف علمی”، شامل نقد مقوله “سماع “و برخی مباحث پراکنده دیگر (اباحه، اکل صوفی، ترک علم، خرقه پشمینه، خلوت و (…است .