در این کتاب هفت نظریه در 7 فصل با عناوین: عدالت‏خانه، سکولاریزاسیون، نظریه‏پردازان رادیکال، ولایت فقیه، رهبری کاریزماتیک، بسیج توده‏ای و جامعه مدنی بررسی شده است. هر یک از این نظریه‏ها در مقطعی خاص از تاریخ معاصر ایران از عصر مشروطه به بعد، مطرح شده و آثار و کارکردهای اجتماعی ویژه‏ای داشته‏اند. نویسنده ضمن بررسی ساختار درونی این نظریه‏ها و بستر تکوینی آنها، به این نتیجه رسیده که غیر از عدالت‏خانه و ولایت فقیه، بقیه نظریه‏ها ریشه در فرهنگ تاریخی جامعه ایران، ندارد.