تعلیم‌و‌تربیت یعنی شکل‌یافتن انسان برای محیط زندگی و بهره‌مندی مستمر از گنجینه‌های نبوغ که در درون عقل‌های زنده و بیدار نهفته است. بدین‌ترتیب، امام علی (ع) مقصود خود را از ماهیت تربیت و نیز هدف‌های تربیت و طبیعت آن روشن ساخته است و تربیت را در مفهوم ایمان به اصل شکل‌پذیری انسان عاقل از یک‌سو و آماده‌ ساختن محیط تربیتی برای دانش‌آموز از سوي دیگر خلاصه می‌کند. هدف از این مطالعه، ارائه تصویری از تربیت اسلامی به‌طور کلی و تربیت از دیدگاه امام علی (ع) در نهج‌البلاغه است.