کورش کبیر، موسس سلسله‌ی هخامنشی در 550 ق . م، یکی از معدود سرداران و پادشاهان عصر باستان است که تاریخ از او به نیکی یاد می‌کند. در کتاب حاضر نیز زندگی و اقدامات این پادشاه ایرانی بررسی می‌شود. کورش حکومت پارس‌ها را از یک حکومت محلی در جنوب ایران به یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های عصر باستان تبدیل کرد و با احترام به مغلوبین و باورها و عقاید آن‌ها، در آن عصر که قتل‌عام انسان‌ها و سوزاندن شهرها افتخار محسوب می‌شد، شهریار عادل و درست‌کار لقب گرفت. کتاب با افسانه‌ی زایش کورش و بزرگ شدنش نزد زن و مرد چوپانی در فارس آغاز می‌شود و سپس با آغاز قدرت‌گیری سردار پارسی ادامه می‌یابد که با تصرف سرزمین ماد مصادف می‌شود. کورش بیش‌تر پادشاهان مغلوب از جمله آستیاگ، پادشاه ماد را نمی‌کشد بلکه با احترام با آن‌ها برخورد می‌کند و حتی فردی چون کرزوس، پادشاه لیدی، مشاور کورش نیز می‌شود. جنگ با لیدی و تصرف سارد در آسیای صغیر، هم‌چنین بابل، که عروس شهرهای باستان بود، و آزادی بخشیدن به یهودیان به اسارت درآمده در بابل که با دادن پولی برای بازسازی معبدشان در اورشلیم از طرف کورش همراه است از دیگر مطالب کتاب به شمار می‌رود. پرداختن به پایتخت‌های کورش به ویژه پاسارگاد و هگمتانه (همدان) و لشکرکشی به شمال شرقی ایران برای دفاع از حملات سکاهای بیابان‌گرد که برای غارت به مرزهای ایران می‌تاختند مطالب پایانی کتاب را تشکیل می‌دهد. کوروش در جنگ با همین اقوام (ماساژت‌ها) کشته شد و جسدش در پاسارگاد مدفون گردید.