نهادهای حقوقی نیز مانند موجودات زنده یکباره به طور کامل خلق نمی‌شوند. نیازهای اجتماعی در آغاز فکر حقوقدانان را مشغول می‌دارد که چگونه باید خرق عادت کرد، سنت‌ها را شکست و نیاز تازه را برآورد. نخستین گام‌ها با تمهیدهای زیرکانه برداشته می‌شود تا نهادها در استخدام نیازها قرار گیرد. ولی همین که اندیشة اصلی پخته و ذهن‌ها آماده شد، آهنگ حرکت نیز تغییر می‌یابد و نظریه‌های نو پا به میدان می‌نهد. دوران انتقالی نیز به تناسب دلبستگی‌ جامعه به وضع پیشین، کم و بیش به درازا می‌کشد تا سرانجام نهادهای تازه متولد شوند و خود نیز در معرض تحول‌ها و تغییرها قرار ‌گیرند. مجلد سوم از این مجموعه حاوی مقالات دیگری از نویسنده با موضوع حقوق خصوصی و اسلامی تحت برخی از این عناوین است: تحول نهاد وقف و دورنمای آیندة آن؛ اثر قراردادها در مسئولیت مدنی؛ تضمین ایمنی مبیع؛ حمایت از مصرف‌کننده؛ حقوق تجارت؛ اثر عقد ضمان؛ مرور زمان و اجرای اسناد رسمی؛ و اهمیت شناخت مبنای التزام به عقد.